[PWC-MEDIA] Nieuwsbrief 42 Rijksuniversiteit Groningen

From: "Communicatie RUG" <communicatie@xxxxxx>
To: <"Undisclosed-Recipient:;"@freelists.org>
Date: Wed, 8 Dec 2010 12:38:17 +0100
Nieuwsbrief Rijksuniversiteit Groningen
       



       

      Nieuwsbrief                                                               
                                                                                
              

      Rijksuniversiteit Groningen / nummer 42 / 8 december 2010

        

       

      Promotie
      Een slimme steltloper is op zijn predator voorbereid
       

      Promovendus Piet van den Hout onderzocht welke invloed predatoren zoals 
valkachtigen hebben op populaties en individuen van steltlopers. Vogels die 
door voedselspecialisatie of onervarenheid dicht langs de waterkant hun voedsel 
zoeken blijken het kwetsbaarst: ze worden vanuit een hinderlaag verrast. Vooral 
jonge vogels komen door onervarenheid of concurrentie op die gevaarlijke 
plekken terecht.

       

      Steltlopers bereiden zich ook lichamelijk voor op predatiegevaar, toont 
Van den Hout aan. Elke soort lijkt dit te doen op een manier die past bij zijn 
ecologie. Voor steenlopers (zie foto), die door hun gewoonte om dicht bij de 
waterkant te foerageren een aanvallende roofvogel pas op het laatste moment 
zien aankomen, zijn de eerste seconden van levensbelang. Na een experiment 
waarbij de steenlopers geregeld werden belaagd door een over hen heen vliegend 
model van een roofvogel, bleek hun borstspier (zonder training) vergroot te 
zijn en daarmee hun vliegsnelheid. Kanoeten, die de kanten juist mijden, kunnen 
de roofvogels eerder zien aankomen en zich beter op de ontsnapping voorbereiden 
door alvast weg te vliegen. Omdat valken uiteindelijk toch sneller zijn, is het 
nuttiger om goed te kunnen zwenken dan hard te vliegen. Zwenken gaat echter 
beter met een lager lichaamsgewicht. Dat bleken de kanoeten na het experiment 
dan ook te hebben. > lees verder

       

      Contact: Piet van den Hout, tel: 0222-369 484, e-mail: 
piet.van.den.hout@xxxxxxx

       


--------------------------------------------------------------------------

      Promoties
       

      POP's schadelijk voor ongeboren kind
      Lisethe Meijer onderzocht bij negentig gezonde vrouwen de ophoping van 
persisterende organische vervuilers (POP's) in het bloed en de mate waarin de 
vrouwen deze stoffen via de placenta overdroegen aan hun kinderen. Het bleek 
dat de meeste werden overgedragen en dat sommige stoffen bij zuigelingen zelfs 
in een even grote concentratie aanwezig waren als bij hun moeders. 

      Meijer ontdekte ook verbanden tussen de aanwezigheid van bepaalde POP's, 
de zogenaamde organohalogenen (OHC's), en een slechtere seksuele ontwikkeling 
bij mannelijke zuigelingen. De OHC's verstoren vooral de hormoonbalans. Meijer 
onderstreept dat meer onderzoek nodig is om de resultaten te bevestigen. 

      Een andere interessante uitkomst van Meijers onderzoek is dat ratten na 
toediening van niet-absorbeerbare vetten lagere concentraties POP's laten zien. 
Dit zou een aanknopingspunt kunnen zijn voor een 'schoonmaakmiddel' voor POP's 
bij mensen. > lees verder

       

      Contact: via de persvoorlichters van het UMCG, tel. 050-361 2200, e-mail: 
voorlichting@xxxxxxxxxxx 

       

      Geboortecijfers van hindoes en moslims in Bangladesh en India vergeleken
      Zowel op wetenschappelijk als politiek niveau is er veel aandacht voor de 
hoge geboortecijfers bij moslims. Het is de vraag of de natuurlijke groei van 
het aantal moslims het gevolg is van hun religie of van andere omstandigheden. 
Er zijn veel landen, ook met een islamitische meerderheid, waar het 
geboortecijfer bij moslims niet hoog is. Promovenda Biswamitra Sahu onderzocht 
de situatie in Bangladesh en India. De twee Zuid-Aziatische buurlanden 
'spiegelen' elkaar in de bevolkingssamenstelling van hindoes en moslims. India 
heeft een hindoemeerderheid (80,5%) en een moslimminderheid (13,4%); omgekeerd 
heeft Bangladesh een moslimmeerderheid (87,8%) en een hindoeminderheid (9,3%). 
Deze unieke situatie in beide landen biedt een uitstekende gelegenheid om zowel 
de rol van religie als de minderheidsstatus te onderzoeken in de 
geboortecijfers van beide religieuze groepen. Uit Sahu's onderzoek blijkt dat 
religie weliswaar een belangrijke rol speelt in het aantal kinderen van 
gelovigen, maar dat de invloed en kracht van religie echter vaak contextueel 
bepaald is. Het kindertal hangt samen met bijvoorbeeld de status als minderheid 
of meerderheid of de sociaal-economische status. Mensen blijken in staat, los 
van religie, hun reproductie vorm te geven. Ze doen dit met het belang van hun 
gezin voor ogen: men kiest niet voor de kwantiteit, maar voor de kwaliteit, 
waarbij opleiding en levensstandaard van de kinderen belangrijk zijn. > lees 
verder

       

      Contact: Biswamitra Sahu, tel: 0091 9481027948, e-mail: 
biswamitra.sahu@xxxxxxxx 

       

      Behandeling van door stress veroorzaakte depressie
      Girsté Dagyte richtte haar promotieonderzoek op de door chronische stress 
veroorzaakte veranderingen in de hersenen, die kunnen leiden tot depressie. Ook 
onderzocht zij de effecten van het antidepressivum agomelatine, dat de 
melatoninereceptoren activeert en de serotonine-2C-receptoren blokkeert.

      Chronische stress gaat gepaard met veranderingen in de signaaloverdracht 
tussen zenuwcellen in de hersenen. Deze veranderingen zijn dynamisch en 
afhankelijk van de aard en de duur van de stressor. Agomelatine compenseert 
deze negatieve veranderingen in signaaloverdracht. Het onderzoek van Dagyte 
geeft een beter inzicht in de mechanismen die het herstel bevorderen van door 
stress veroorzaakte psychiatrische stoornissen. Deze kennis is van belang om te 
komen tot verbeterde behandeling van depressie en het voorkomen ervan. > lees 
verder

       

      Contact: Girsté Dagyte, tel: 050-363 2339, e-mail: g.dagyte@xxxxxx 

       

      Astma kan echt verdwijnen 
      Een klein deel van de mensen met astma groeit volledig over die ziekte 
heen, blijkt uit onderzoek van promovendus Franke Volbeda. Sommige 
astmapatiënten hebben op een gegeven moment geen klachten of 
luchtwegafwijkingen meer, ook niet als ze stoppen met hun medicijnen. Of de 
astma ook echt in 'complete remissie' gaat stond tot nog toe niet vast, omdat 
bij veel patiënten nog steeds overgevoelige luchtwegen werden gevonden als dit 
werd getest. 

      Volbeda vergeleek de ontstekingsreactie in de luchtwegen na inademen van 
een prikkelende stof, AMP, bij astmapatiënten met en zonder overgevoelige 
luchtwegen. De eerste groep liet na het inademen van AMP een toename van 
ontstekingscellen zien, de tweede niet. "Dit zou erop kunnen wijzen dat deze 
laatste groep ook echt volledig over de astma is heengegroeid", aldus Volbeda. 
> lees verder

       

      Contact: via de persvoorlichters van het UMCG, tel. 050-361 2200, e-mail: 
voorlichting@xxxxxxxxxxx 

       

      Chronische nierziekte goed te voorspellen
      Een sterk verhoogde eiwitconcentratie in de urine is een goede 
voorspeller voor snelle nierfunctieachteruitgang, blijkt uit onderzoek van 
promovenda Nynke Halbesma. Dit kan bijdragen aan het voorkomen van nierdialyse 
en niertransplantatie. Halbesma gebruikte de gegevens van de Prevendstudie 
waarin zesenhalf jaar lang ruim 8.500 mensen werden gevolgd. Ze ontdekte dat 
naast eiwitverlies ook een hoge bloeddruk en een hoge bloedsuikerspiegel een 
afname van de nierfunctie kunnen aankondigen. Bij vrouwen is een verhoogd 
cholesterol ook een voorspeller voor nierfunctieachteruitgang. > lees verder

       

      Contact: via de persvoorlichters van het UMCG, tel. 050-361 2200, e-mail: 
voorlichting@xxxxxxxxxxx 

       

      Kwaliteit behandeling diabetes nu meetbaar
      Zorgverleners kunnen voortaan meten of ze de behandeling van diabetes 
type 2 goed op orde hebben. Promovenda Liana Martirosyan ontwikkelde daarvoor 
een overzichtelijke set van tien voorschrijfindicatoren. Meten van de kwaliteit 
van zorg met voorschrijfindicatoren per aandoening is in opkomst. Op basis van 
medische kengetallen wordt vastgesteld hoe vaak een medicijn of behandeling 
zinvol wordt voorgeschreven. Zorgverleners en instellingen kunnen in een 
oogopslag zien of ze zelf boven of onder het gemiddelde zitten. De cijfers zijn 
ook interessant voor onder meer inspectiediensten en zorgverzekeraars. Voor 
diabetes type 2 was al een groot aantal indicatoren opgesteld, maar er was nog 
geen bruikbare set voorschrijfindicatoren. Martirosyan concentreerde zich in 
haar onderzoek op indicatoren voor cardiovasculair risico en hyperglycemie (te 
hoog bloedglucosegehalte). > lees verder

       

      Contact: via de persvoorlichters van het UMCG, tel. 050-361 2200, e-mail: 
voorlichting@xxxxxxxxxxx 

       

      'Frisia' complexe Keltisch-Germaanse samenleving 
      De regio 'Frisia' onderscheidde zich in de Romeinse tijd weinig van 
andere Keltisch-Germaanse samenlevingen in Noordwest-Europa. Dat blijkt uit 
onderzoek van promovendus Danny Gerrets. Bovendien stelt Gerrets dat de Friezen 
uit de Romeinse tijd niet de Friezen zijn die genoemd worden in de Vroege 
Middeleeuwen. Gerrets' onderzoek ving aan met de vraag naar de wortels van het 
Friese koninkrijk in de Vroege Middeleeuwen. Tijdens het onderzoek kwam deze 
vraag steeds verder terug in de tijd te liggen. Het gangbare beeld is dat het 
Noord-Nederlandse kustgebied in de ijzertijd en Romeinse tijd aan de rand van 
het continent ligt. De grote ontwikkelingen spelen zich in die periode 
zuidelijker af in Zuid- en Midden-Europa. Door archeologische en 
(rechts)historische bronnen naast elkaar te leggen, blijkt dit beeld te moeten 
worden genuanceerd. 'Frisia' was in die periode een complexe samenleving die 
zich in weinig onderscheidt van andere Keltisch-Germaanse samenlevingen in 
Noordwest-Europa. > lees verder

       

      Contact: Danny Gerrets, tel: 06-10959382, e-mail: danny.gerrets@xxxxxxxxx 

       

      Meer cholesterol afvoeren kan
      Het activeren van zogenaamde liver X receptoren is een kansrijke methode 
voor de behandeling van hart- en vaatziekten en verstoord 
cholesterolmetabolisme. Dat concludeert Irma Kuipers in haar promotieonderzoek. 
> lees verder

       

      Contact: via de persvoorlichters van het UMCG, tel. 050-361 2200, e-mail: 
voorlichting@xxxxxxxxxxx 

       

      Decentralisatie van sociale diensten Tanzania niet geslaagd
      Het decentralisatiebeleid voor de sociale diensten in Tanzania is 
onvoldoende geïmplementeerd: in de praktijk blijken de locale overheden 
nauwelijks ruimte te hebben om zelfstandig beslissingen te nemen. Lokale 
gemeenschappen zoeken daarom hun steun niet bij de overheid maar elders, 
bijvoorbeeld bij non-gouvernementele organisaties. Alleen indien een lokale 
gemeenschap actief genoeg is en in staat om alternatieve geldbronnen aan te 
boren, ontstaat er een duurzame verbetering van de sociale diensten, zoals 
gezondheidszorg en onderwijs. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van Henry 
Mollel. > lees verder

       

      Contact: Henry Mollel, tel. +06 167 37 077, e-mail: 
henrymollels@xxxxxxxxx 

       

      Eiwitfragmentatie na protonbestraling
      Radiotherapie met protonen is een voor Nederland nieuwe techniek bij het 
bestrijden van kanker, waarbij men tumoren bestraalt met behulp van protonen in 
plaats van met de gangbare röntgenstralen (fotonen). Protonen vernietigen een 
geïsoleerde tumor even goed als röntgenstraling, maar de schade aan het 
omliggende gezonde weefsel is beduidend minder. Maar wat gebeurt er precies in 
een tumorcel bij dit soort bestraling? Promovenda Sadia Bari werkte als eerste 
met apparatuur waarmee kan worden onderzocht hoe een eiwitmolecuul door de 
beschieting met protonen in stukken uiteenvalt. > lees verder

       

      Contact: Sadia Bari, tel: 050-363 3616, e-mail: s.bari@xxxxxx 

       

      Activatie van eiwit Epac mogelijk heilzaam bij COPD
      Sara Roscioni beschrijft in haar proefschrift de rol van de cAMP effector 
Epac (exchange protein directly activated by cAMP) in de regulatie van de 
luchtwegfunctie. De resultaten suggereren dat Epac hierbij een centrale rol 
speelt en een interessant nieuw target vormt voor de behandeling van astma en 
COPD. > lees verder

       

      Contact: Sara Roscioni, tel: 050-363 3304, e-mail: s.s.roscioni@xxxxxx 

       

      Maagkanker: geen verschillen tussen ziekenhuizen
      Promotie Ester Siemerink > persbericht

       

      Meer oog voor cultuurverschillen helpt accountants het vertrouwen te 
herstellen
      Promotie Olof Bik > persbericht

       


--------------------------------------------------------------------------

      Personalia
       

      Han Nakkenprijs 2010 uitgereikt
      Aly Waninge en Irmi Masselink hebben de eerste Han Nakkenprijs ontvangen. 
De Han Nakkenprijs is bestemd voor de beste wetenschappelijke prestatie en de 
opmerkelijkste praktijkprestatie op het gebied van de zorg voor personen met 
ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen in de afgelopen twee jaar. 
Aan de prijs is een bedrag van 2500 euro verbonden. . > lees verder

       

      Theo Bouman adjunct-hoogleraar Klinische psychologie
      Theo Bouman (1956) is bij de Faculteit Gedrags- en 
Maatschappijwetenschappen benoemd tot adjunct-hoogleraar Disseminatie en 
praktijkbeoefening van klinische psychologie in de gezondheidszorg. Zijn 
onderzoek en onderwijs is gericht op de link tussen theorie en praktijk van 
klinisch psychologen, in het bijzonder van angst en somatofore stoornissen, 
zoals bijvoorbeeld hypochondrie. > lees verder

       

      Ernestine Gordijn hoogleraar Sociale cognities en emoties
      Ernestine Gordijn (1969) is bij de Faculteit Gedrags- en 
Maatschappijwetenschappen benoemd tot hoogleraar Sociale cognities en emoties. 
Gordijn houdt zich bezig met de cognitieve processen die optreden bij 
interacties tussen mensen en de emoties die deze oproepen. Bijvoorbeeld: hoe 
mensen elkaar waarnemen, hoe zij denken door anderen waargenomen te worden en 
welke emoties dit oproept. > lees verder

       

      Egbert Harskamp bijzonder hoogleraar Effectieve leeromgevingen
      Egbert Harskamp (1950) is door het Groninger Universiteitsfonds bij de 
Faculteit Gedrags- en Maatschappijwetenschappen benoemd tot bijzonder 
hoogleraar Effectieve leeromgevingen. Harskamp houdt zich, ook in zijn 
onderzoek, bezig met het ontwerpen en implementeren van leeromgevingen gericht 
op probleemoplossend leren. Hij is sinds 2001 coördinator implementatie van het 
Blackboardsysteem bij de faculteit GMW. Tevens coördineert hij de Research 
Master 'Human Behaviour in Social Contexts' en het Honours programma voor 
getalenteerde onderwijskundestudenten. > lees verder

       

      Andreas Herrmann hoogleraar Polymer Chemistry and Bioengineering
      Andreas Herrmann (Duitsland, 1970) van het Zernike Institute for Advanced 
Materials aan de Rijksuniversiteit Groningen is benoemd tot hoogleraar Polymer 
Chemistry and Bioengineering. Begin 2010 ontving hij een NWO Vici-subsidie van 
1,5 miljoen euro. Zijn onderzoekgroep houdt zich bezig met gemanipuleerde 
biomacromoleculen en bio-organische hybride structuren voor medische en 
technologische toepassingen. De Vici-beurs is verleend voor het verder 
ontwikkelen van hybride materialen die bestaan uit nucleïnezuren en 
synthetische moleculen zoals polymeren. > lees verder

       

      Clark Zeebregts hoogleraar Vaatchirurgie
      Dr. C.J.A.M. Zeebregts (1965) is bij het Universitair Medisch Centrum 
Groningen benoemd tot hoogleraar Vaatchirurgie, in het bijzonder de etiologie, 
imaging en behandeling van vaatwandschade. Zeebregts richt zich in zijn 
onderzoekswerk vooral op de ontstaanswijzen en het afbeeldend onderzoek van 
vaatwandschade, alsmede de behandeling ervan via endovasculaire 
behandeltechnieken. > lees verder

       


--------------------------------------------------------------------------

      Agenda
       

      Oratie prof.dr. H. van Goor

      Lang leve de nier!
      14 december 2010

       

      In zijn oratie gaat prof. Van Goor in op het omgaan met veroudering van 
mens en nier. Tijdens het verouderingsproces verschrompelt niet alleen de mens 
zelf enigszins, maar verschrompelen als het ware ook de nieren en andere 
organen. Bepaalde schadelijke invloeden, zoals bijvoorbeeld medicijngebruik, 
operaties, hoge bloeddruk of diabetes, hebben een sterker effect op de nieren 
van oudere mensen, dan op de nieren van jongere mensen. Bij ouderen resulteert 
dit sneller in acute nierschade dan bij jongeren. Daarom is het van wezenlijk 
belang om de processen te leren begrijpen die belangrijk zijn bij de 
ontwikkeling van aan ouderdom gerelateerde nierschade. 

      Een simpele veranderingen in leefstijl, zoals een beperkte en gezondere 
voedselinname, dragen in grote mate kunnen bij aan het jong houden van nieren. 
Recent zijn grote projecten gestart waarin nierveroudering bij dieren wordt 
onderzocht. Deze onderzoeken zullen nieuwe genen en eiwitten aan het licht 
brengen, die vervolgens kunnen leiden tot therapieën die de nier beschermen. 
Autofagie, een mede door calorie-inname gestuurd proces van schoonmaak van onze 
cellen, speelt daarbij een erg belangrijke rol. Het verder begrijpen van de 
processen die bijdragen aan nierschade zal van cruciaal belang zijn voor ons 
begrip van en de mogelijkheid tot interventie in processen van nierveroudering. 
Blijven de nieren langer goed, dan leven we langer en dan zijn er ook meer en 
betere donororganen. Hart hebben voor onze nieren is dus van levensbelang, 
vindt Van Goor. > lees verder

       

      Studium Generale Groningen

      Everything you always wanted to know about. Winterslaap
      13 december 2010 > lees verder

       

      Studium Generale Groningen

      Toon Tellegen & Het Wisselend Toonkwintet - Dierenverhalen
      14 december 2010 > lees verder

       

       

      Meer evenementen: > Universitaire agenda
       


--------------------------------------------------------------------------

      Redactie

      Afdeling Communicatie / Postbus 72, 9700 AB Groningen / 050-363 4444 / 
communicatie@xxxxxx / www.rug.nl

       

      Afmelden Nieuwsbrief

      E-mail: communicatie@xxxxxx 

       

      Rijksuniversiteit Groningen

      De Rijksuniversiteit Groningen behoort tot de top van de Europese 
research-universiteiten en is internationaal georiënteerd. De universiteit is 
maatschappelijk actief en voelt zich betrokken bij haar omgeving. Talent, 
ambitie en prestatie van de 27.000 studenten en 5.500 medewerkers worden waar 
mogelijk gehonoreerd.
Attachment: image005.jpg
Description: JPEG image
[PWC-MEDIA] Nieuwsbrief 42 Rijksuniversiteit Groningen

Other related posts:
