[PWC-MEDIA] NIOO Persbericht: Wat Darwin niet kon zien - Expeditie gaat op zoek naar onzichtbaar leven op Galapagos
- From: "Rienks Froukje" <dmarc-noreply@xxxxxxxxxxxxx> ("F.Rienks")
- To: "pwc-media@xxxxxxxxxxxxx" <pwc-media@xxxxxxxxxxxxx>
- Date: Mon, 20 Mar 2023 15:27:03 +0000
Persbericht, 20 maart 2023
Wat Darwin niet kon zien:
Expeditie gaat op zoek naar onzichtbaar leven op Galapagos
Een internationaal onderzoeksteam geleid door het Nederlands Instituut voor
Ecologie (NIOO-KNAW) gaat op jacht naar onzichtbare soorten op de
Galapagoseilanden. De diversiteit onder bacteriën en andere microscopisch
kleine organismen is niet meteen te zien, maar wél essentieel voor de natuur.
Zoals voor 'reuzenmadeliefjes': bedreigde inheemse planten.
Hoe uniek en divers is het onzichtbare microbiële leven op de iconische
Galapagoseilanden? Dat ontdekken is het doel van het Galápagos Microbiome
Project van een internationale groep wetenschappers uit Nederland, Ecuador,
Spanje en Brazilië. Met die kennis kunnen we de evolutie van de verschillende
soorten beter begrijpen. Van de bacteriën en schimmels (het 'microbioom') die
de onderzoekers gaan bemonsteren, maar ook van de planten waar ze op leven.
"Voor ons is het erg motiverend om in de voetstappen van Darwin te treden en op
de Galapagoseilanden de diversiteit van microben op wilde plantensoorten in
kaart te brengen," vertelt projectleider Jos Raaijmakers, hoofd Microbiële
Ecologie van het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) en daarnaast
hoogleraar bij de Universiteit Leiden.
Darwinvink wordt reuzenmadelief
De nieuwe inzichten uit het onderzoek kunnen belangrijke input leveren voor het
behoud van bedreigde plantensoorten, in het bijzonder Scalesia of ook wel het
reuzenmadeliefje. Vooral op de onbewoonde eilanden van de Galapagos zijn de
reuzenmadeliefjes te vinden. Ze groeien op vruchtbare gronden, die buiten de
natuurreservaten ook in trek zijn bij de landbouw. Maar daarnaast vormen
grazende geiten, invasieve soorten en extreem klimaat bedreigingen voor deze
unieke inheemse planten.
[cid:image002.jpg@01D95B47.35A5BC40][cid:image004.jpg@01D95B47.35A5BC40]
Een nevelwoud met reuzenmadeliefjes op Floreana - een van de Galapagoseilanden.
Het gaat dus om de bomen! En rechts een bloeiende Scalesia van dichtbij. Op
andere eilanden komen ook veel kleinere soorten voor. Foto's: Gonzalo
Rivas-Torres.
Deze inheemse planten zijn de 'darwinvinken onder de planten'. Net als de
bekende groep vogelsoorten die Darwin op Galapagos aantrof en als inspiratie
voor zijn evolutietheorie gebruikte, verschillen de familieleden van dit
inheemse plantengeslacht sterk van plek tot plek en van eiland tot eiland. De
ene keer een struikje tussen stukken puimsteen, de andere keer een ware
madeliefjesboom in een nevelwoud. Door zich aan te passen aan de omstandigheden
ter plekke, ontstond eerst veel variatie en daaruit ontwikkelden zich tenminste
15 verschillende soorten.
Microvrienden
Maar hoe zit het met de micro-organismen: hebben die zich ook zo aangepast en
zijn ze net zo divers? En welke rol spelen zij in de ecologie van de inheemse
planten waar ze op leven? Kennis over hun onbekende microbiële vrienden kan
hopelijk helpen om deze planten te beschermen.
"Dit is een onzichtbare wereld die ten tijde van Darwin niet in detail
onderzocht kon worden," legt Raaijmakers uit. "Met de huidige DNA-technieken
kunnen we nu wel de diversiteit van de microben ontrafelen, en onderzoeken of
het op de verschillende eilanden gelijk opgaat met die van de plantensoorten
waarop en waarin ze leven."
Per schip
Van 25 maart tot 6 april gaat de internationale groep van zes wetenschappers en
een filmmaker op expeditie naar diverse (on)bewoonde Galapagoseilanden, met een
schip als uitvalsbasis. Projectleider Raaijmakers werkt bij de voorbereidingen
nauw samen met Pieter van 't Hof en Gonzalo Rivas-Torres van de Universiteit
van San Francisco de Quito in Ecuador, om de tocht naar de verschillende
soorten reuzenmadeliefjes mogelijk te maken. Beide onderzoekers en hun team
hebben ruime ervaring met expedities op Galapagos en zij zijn nauw betrokken
bij het grote onderzoeksinitiatief 'Galapagos Barcode
Project<https://galapagosconservation.org.uk/projects/barcode-galapagos/>'.
"Op de eilanden bemonsteren we straks bladeren en wortels van de planten om de
micro-organismen die daar leven in kaart te brengen," vertelt Raaijmakers. "Net
als mens en dier zijn ook planten afhankelijk van microben voor hun groei,
ontwikkeling en gezondheid." Wij hebben miljarden microben op onze huid en in
onze darmen waar we mee samenleven. En planten hebben ook zo'n 'microbioom':
miljarden goedaardige bacteriën, schimmels en gisten op en in hun wortels en
bladeren."
Dit zijn niet de eerste planten die Raaijmakers & Co bemonsteren. "Voor diverse
voedselgewassen hebben we het microbioom al redelijk goed in kaart gebracht,
ook bij de wilde voorouders van de gewassen. We zien daar een diversiteit in
functies, die we nog maar ten dele begrijpen." Goed om dat te vergelijken met
deze wilde plantensoorten en hun microvrienden. "Daarnaast kunnen 'goede'
plantenmicroben op de langere termijn wellicht dienst gaan doen bij het behoud
en herstel van inheemse plantensoorten, die door klimaatverandering en
invasieve planten bedreigd worden."
Het expeditieteam
* Jos Raaijmakers (NIOO-KNAW & Universiteit Leiden): is microbieel ecoloog
en projectleider.
* Pieter van't Hof (Universidad San Francisco de Quito, Ecuador): is
expeditieleider en senior-onderzoeker in Quito.
* Gonzalo Rivas Torres (Universidad San Francisco de Quito & Tiputini
Biodiversity Station): is mede-expeditieleider en specialist in de taxonomie en
evolutie van Scalesia en andere Galapagos-planten.
* Viviane Cordovez (NIOO-KNAW): is microbieel ecoloog en zij verzamelt
Scalesia-planten om de aanwezige soorten en genetische diversiteit van gisten
te onderzoeken.
* Víctor Carrión Bravo (Universiteit Leiden & Universiteit van Malaga,
Spanje): is moleculair microbioloog en hij bestudeert de interacties tussen
micro-organismen en planten in hun natuurlijke omgeving.
* Diego Ortiz Yepez (Universidad San Francisco de Quito): is bioloog en hij
neemt tijdens de expeditie ook zeewatermonsters voor eDNA-analyse van de
mariene biodiversiteit.
* Haig Balian (oud-directeur ARTIS en Groote Museum, oprichter Micropia,
film- en museummaker): filmt deze bijzondere expeditie.
Waarom zo bijzonder?
De grotendeels onbewoonde Galapagoseilanden liggen geïsoleerd in de open
oceaan, ongeveer 1000 km ten westen van Zuid-Amerika. Dit maakt dat dieren,
planten en mogelijk ook micro-organismen onafhankelijk van hun soortgenoten op
het vasteland zijn gaan evolueren. De vele nauwverwante soorten hielpen Darwin,
tijdens zijn bezoek in 1835 en in de jaren daarna, de evolutietheorie te
ontwikkelen. Op de verschillende eilanden is veel onderzoek gedaan naar het
ontstaan van erfelijke variaties binnen één diersoort met uiteindelijk veel
nieuwe soorten en ondersoorten tot gevolg, zoals bij de beroemde darwinvinken.
Inmiddels is er ook onderzoek gedaan naar planten. Ook bij de inheemse Scalesia
treffen we dus grote verschillen aan: van kleine plant tot struik of zelfs
boom. Dat laatste is voor de familie van de madeliefjes en paardenbloemen
uitzonderlijk.
__________________________________________________________________________________________
Het Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW) is met ruim 200 medewerkers
en studenten een van de grootste onderzoeksinstituten van de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW). Het is gespecialiseerd in de
ecologie van het water en het land: hoe werkt de natuur? Biodiversiteit,
klimaatverandering en het duurzaam gebruik van land en water zijn de
belangrijke thema's waarvoor de onderzoekers hun ecologische expertise
inzetten. Sinds 2011 is het NIOO gevestigd in een duurzaam gebouwd
onderzoekspand in Wageningen. De historie van het onderzoek gaat meer dan 65
jaar terug en loopt door ons hele land, en ver daarbuiten.
www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl>
Voor meer informatie:
* Hoofd wetenschapscommunicatie Froukje Rienks, Nederlands Instituut voor
Ecologie (NIOO-KNAW), tel. 06-10487481 / 0317-473400,
f.rienks@xxxxxxxxxxxx<mailto:f.rienks@xxxxxxxxxxxx>
* Projectleider Prof. dr. Jos Raaijmakers, Nederlands Instituut voor
Ecologie (NIOO-KNAW),
j.raaijmakers@xxxxxxxxxxxx<mailto:j.raaijmakers@xxxxxxxxxxxx>
* Expeditiefilmer Haig Balian,
haigbalian@xxxxxxxxxxxxxx<mailto:haigbalian@xxxxxxxxxxxxxx>
Foto's: Zie de online-versie van dit bericht voor
downloads<https://nioo.knaw.nl/nl/nieuws/expeditie-gaat-op-zoek-naar-onzichtbaar-leven-op-galapagos>.
Projectpagina (met straks updates van de expeditie):
https://nioo.knaw.nl/en/projects/galapagos-microbiome-project
Twitter: @niooknaw<https://twitter.com/niooknaw>
Website NIOO: www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl>
Als u dit persbericht ten onrechte ontvangt of geen persberichten meer wenst te
ontvangen, meldt dat dan s.v.p. via
communicatie@xxxxxxxxxxxx<mailto:communicatie@xxxxxxxxxxxx>.
Froukje Rienks
Wetenschapscommunicator /Hoofd PR & Wetenschapscommunicatie
Nederlands Instituut voor Ecologie (NIOO-KNAW)
Droevendaalsesteeg 10, 6708 PB Wageningen /Postbus 50, 6700 AB Wageningen
T 0317-473590 / M 06-10487481
f.rienks@xxxxxxxxxxxx<mailto:f.rienks@xxxxxxxxxxxx> /
www.nioo.knaw.nl<http://www.nioo.knaw.nl/> / @niooknaw
(Twitter)<twitter.com/niooknaw>
Het NIOO is het onderzoeksinstituut voor ecologie van de Koninklijke
Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW)
Other related posts:
- » [PWC-MEDIA] NIOO Persbericht: Wat Darwin niet kon zien - Expeditie gaat op zoek naar onzichtbaar leven op Galapagos - Rienks Froukje
