[orasi] Re: Από τοΚοινωνικόΚράτοςστηνΚοινωνίατηςΠρόνοιας / του ΔημήτρηΣκάλκου
- From: "ΤΑΤΙΑΝΑ" <anisioti@xxxxxxxxx>
- To: <orasi@xxxxxxxxxxxxx>
- Date: Sat, 22 Mar 2008 16:35:04 +0200
Πάρα-πάρα πολύ ενδιαφέρον, Κώστα! Ποιος το έγραψε; Είχα δύο πιθανούς στο
νου μου, όταν το διάβαζα, αλλά...
----- Original Message -----
From: "Kostas Theodoropoulos" <ksteo@xxxxxxxx>
To: <orasi@xxxxxxxxxxxxx>
Sent: Saturday, March 22, 2008 10:27 AM
Subject: [orasi] Από το ΚοινωνικόΚράτος στηνΚοινωνία τηςΠρόνοιας / του
ΔημήτρηΣκάλκου
> 16-03-2004
> -
>
> «Δεν υπάρχει ανακολουθία ανάμεσα στο σύστημα ελεύθερης αγοράς και στην
επιδίωξη ευρύτερων κοινωνικών σκοπών»
>
> Milton Friedman, Free To Choose
>
> Εάν υπήρξε ένας κοινός τόπος στον πολιτικό λόγο όλων ανεξαιρέτως των
πολιτικών κομμάτων κατά την προεκλογική περίοδο, αυτός δεν ήταν άλλος από
την ομόφωνη
> καταδίκη του «νεοφιλελευθερισμού».
>
> Σε ένα πρώτο επίπεδο, οι αναφορές αυτές εντάσσονται στο πλαίσιο ενός
«λαϊκισμού της ταμπέλας», στη βάση του παλαιού λενινιστικού δόγματος πως
ό,τι κατηγοριοποιείται
> δεν χρειάζεται να αναλυθεί.
>
> Είναι προφανές ότι οι φέροντες -κάποτε ακουσίως- την επάρατη στη χώρα μας
ταμπέλα του νεοφιλελευθερισμού δεν είναι ανθρωποβόρα κτήνη που ενσαρκώνουν
έναν
> πρωτόγονο κοινωνικό δαρβινισμό.
>
> Σε κάθε πάντως περίπτωση, οι κατήγοροί τους δεν έχουν το μονοπώλιο των
ευαισθησιών και της κοινωνικής υπευθυνότητας.
>
> 'Aλλωστε, για τους ελάχιστα γνωρίζοντες, ένα μεγάλο μέρος της φιλελεύθερης
παράδοσης, από τον ωφελιμισμό του John Stuart Mill έως τη, διατυπωμένη για
πρώτη
> φορά από τον μονεταριστή Milton Friedman, πρόταση για το ελάχιστο
εγγυημένο εισόδημα ως δίχτυ κοινωνικής προστασίας (safety net),
χαρακτηρίζεται από την
> πίστη της στην κοινωνική πρόοδο και ευημερία.
>
> Σε ένα δεύτερο επίπεδο, η εμμονή στη στείρα αποκήρυξη του
νεοφιλελευθερισμού συγκαλύπτει το εκκωφαντικό έλλειμμα νέων ιδεών και
προτάσεων και την τραγική
> αδυναμία μεταφοράς και επεξεργασίας των σύγχρονων προσεγγίσεων και
αντιλήψεων στην ελληνική πραγματικότητα που αφορούν στην αναγκαία
μεταρρύθμιση του κοινωνικού
> κράτους.
>
> Η κρίση της σοσιαλδημοκρατίας και η εξάντληση των ορίων του κοινωνικού
κράτους που άρχισαν να γίνονται ευρέως αντιληπτά από τη δεκαετία του 1970,
έκαναν
> σαφές πως οι διαχειριστικές λογικές του κυρίαρχου μοντέλου υπερέβησαν τις
δυνατότητές τους.
>
> Χωρίς να παραγνωρίζεται η συμβολή του στα υψηλά επίπεδα διαβίωσης στις
δυτικές κοινωνίες, δημιούργησε στρεβλώσεις στη λειτουργία των αγορών,
υπονομεύοντας
> την ανάπτυξη και δημιουργώντας πλήθος δημοσιονομικών προβλημάτων, που
συχνά οδήγησαν τα δημόσια οικονομικά σε αδιέξοδο.
>
> Από τον κανόνα αυτό δεν ξέφυγε φυσικά η χώρα μας, όπου το ζητούμενο στη
βελτίωση της ποιότητας των παρεχόμενων κοινωνικών υπηρεσιών δεν είναι τόσο η
αύξηση
> των κοινωνικών δαπανών όπως μονοσήμαντα και μονότονα επισημαίνει το σύνολο
των πολιτικών κομμάτων, όσο η σε βάθος μεταρρύθμιση του υφιστάμενου
συστήματος.
>
> Οι κοινωνικές δαπάνες στην Ελλάδα σήμερα ανέρχονται στο 27% του ΑΕΠ, οι
υψηλότερες στον ευρωπαϊκό νότο, και εκτιμάται πως μέσα στο 2004 θα φτάσει τα
επίπεδα
> του μέσου κοινοτικού όρου του 27,5%.
>
> Πέρα λοιπόν από το ζήτημα της μεγέθυνσης του ΑΕΠ ως μέσο αύξησης των
κοινωνικών δαπανών, η βελτίωση του συστήματος παροχής κοινωνικών υπηρεσιών
δεν περνά
> μέσα από τον εξορθολογισμό του (καλύτερη διαχείριση, περιορισμό σπατάλης)
αλλά από ριζοσπαστικές πολιτικές που περιλαμβάνουν τόσο διαφορετικούς
στόχους
> όσο και μέσα για την επίτευξή τους.
>
> Ριζοσπαστικές πολιτικές στον πυρήνα των οποίων βρίσκεται ο ρόλος που
πρέπει να διαδραματίζει το σύγχρονο κράτος: παρέμβαση όχι προς υποκατάσταση
της αγοράς
> αλλά προς ενίσχυσή της, κάλυψη των κενών της και εξασφάλιση πρόσβασης όλων
σε αυτή.
>
> Τούτο θα γίνει μέσα από το πέρασμα από το κοινωνικό κράτος (welfare state)
στην κοινωνία της πρόνοιας (welfare society) στη βάση μίας νέας ισορροπίας
κράτους
> και αγοράς που δεν εδράζεται στα δόγματα της μεικτής οικονομίας που δεν
αναγνωρίζει απλά (ως αναπόφευκτο) την κυριαρχία των αγορών αλλά και τις
ενθαρρύνει,
> συμπληρώνοντάς τις παράλληλα με μη κρατικές μορφές κοινωνικής προστασίας.
>
> Οι παραπάνω όροι δεν είναι απαραίτητα συμπληρωματικοί.
>
> Μάλιστα από ορισμένες πλευρές είναι και αντιθετικοί.
>
> Το κοινωνικό κράτος δημιούργησε, συντήρησε και ανέπτυξε μία κουλτούρα
εξάρτησης που υπονόμευσε μία σειρά προσπαθειών οικονομικού εκσυγχρονισμού,
συντέλεσε
> στην υπανάπτυξη της επιχειρηματικότητας και συνέβαλε στη δημιουργία
ευνοημένων κοινωνικών ομάδων που λειτουργούν ως οργανωμένες ομάδες
πίεσης-συμφερόντων
> και οδηγούν στην περιθωριοποίηση τμημάτων του πληθυσμού (κοινωνίες των δύο
τρίτων).
>
> Παράλληλα, δεν επέτρεψε την ανάπτυξη του κοινωνικού κεφαλαίου και της
κοινωνίας των πολιτών, που πλέον αναγνωρίζονται ευρέως ως καθοριστικοί
παράγοντες
> οικονομικής ανάπτυξης (Putnam, Fukuyama), στη βάση της σκέψης του Alexis
de Tocqueville, που στο ιδιαίτερα σημαντικό έργο του Δημοκρατία στην Αμερική
(Democracy
> In America, 1835) περιγράφει με πραγματικό θαυμασμό το πλήθος των
εθελοντικών οργανώσεων πολιτών στις ΗΠΑ που, λειτουργώντας ως ενδιάμεσοι
θεσμοί, συμβάλουν
> στην οικονομική ανάπτυξη εξυπηρετώντας παράλληλα μία σειρά κοινωνικών
σκοπών.
>
> Αντίστοιχη είναι, σε μεγάλο βαθμό, και η ελληνική περίπτωση όπου ο
κρατισμός αποτελεί τον κυρίαρχο ιδεολογικό μύθο.
>
> Τα αίτια της ατροφίας της κοινωνίας πολιτών πρέπει να αναζητηθούν στο
γιγαντισμό του νεοελληνικού κράτους, ο οποίος εδράζεται στο κυρίαρχο
πολιτιστικό πρότυπο
> που επιβιώνει ιστορικά από το Βυζάντιο ως τις μέρες μας.
>
> Αυτό το πρότυπο στηρίζεται στις αδιαμεσολάβητες σχέσεις ανάμεσα στους
πολίτες και το κράτος, οι θεσμοί του οποίου είναι οι σχεδόν αποκλειστικοί
φορείς νομιμοποίησης
> της κοινωνική πρακτικής.
>
> Μεταξύ άλλων, το κρατικιστικό πρότυπο οδήγησε στη στρεβλή οικονομική
ανάπτυξη και στη διαμόρφωση μίας κοινωνίας μηδαμινής κοινωνικής προσφοράς
και αλληλεγγύης,
> με τη μοναδική εξαίρεση του θεσμού της οικογένειας, που επιβιώνει σε
κοινωνίες «χαμηλής εμπιστοσύνης» (low-trust societies) όπου απουσιάζει κάθε
έννοια
> ατομικής και κοινωνικής υπευθυνότητας.
>
> Δεν χωρά λοιπόν αμφιβολία ότι οι απαντήσεις στα σύγχρονα προβλήματα της
κοινωνικής μέριμνας και προστασίας δεν μπορεί να προέλθουν μέσα από τις
ξεπερασμένες
> και αποδεδειγμένα αναποτελεσματικές πρακτικές του παραδοσιακού κοινωνικού
κράτους.
>
> Αντίθετα, αυτές θα πρέπει να αναζητηθούν στη βάση ενός νέου οικονομικού
φιλελευθερισμού που, έχοντας πλέον επιτύχει σε μεγάλο βαθμό στο στόχο της
δημιουργίας
> μίας πρωτοφανούς υλικής ευημερίας σε ένα μεγάλο τμήμα του πλανήτη, μπορεί
κα πρέπει να κινηθεί προς την κατεύθυνση ενός περισσότερο δίκαιου κόσμου στη
> βάση της ισότητας των ευκαιριών, της μεγιστοποίησης της κοινωνικής
κινητικότητας, της διάχυσης του πλούτου σε ευρύτερα τμήματα του πληθυσμού
και στην εξασφάλιση
> αξιοπρεπούς διαβίωσης στους αναξιοπαθούντες συμπολίτες μας, ενσωματώνοντας
τις νέες συνθήκες και προκλήσεις.
>
> Αυτός ο υπό διαμόρφωση νέος φιλελευθερισμός (ή μετα-φιλελευθερισμός)
πρέπει να κινηθεί γύρω από τρεις άξονες:
>
> Την παραδοσιακή φιλελεύθερη δυσπιστία απέναντι στο κράτος,
>
> Την εμπιστοσύνη απέναντι στις δημιουργικές δυνάμεις των ατόμων και των
αγορών και
>
> Την προβολή και προώθηση της κεντρικής αξίας της κοινωνικής αλλελγγύης σε
όλα τα συστήματα, πολιτικά και θρησκευτικά.
>
> Με βάση τις παραπάνω αρχές, η αποτελεσματική διαχείριση της κοινωνικής
προστασίας στηρίζεται στην εφαρμογή πολιτικών που, προωθούν μία ευρείας
κλίμακας
> αποκέντρωση εξουσιών και διαδικασιών, ενισχύουν μη κρατικούς θεσμούς
κοινωνικής προσφοράς (φιλανθρωπικά δίκτυα, μη κυβερνητικές οργανώσεις,
εταιρική ευθύνη,
> δίκτυα κοινωνικής αλληλεγγύης) και παρέχουν εξατομικευμένες κοινωνικές
υπηρεσίες (ελεύθερη επιλογή συστημάτων ασφάλισης, περίθαλψης, κ.λπ).
>
> Η επιτυχία του εγχειρήματος προϋποθέτει βέβαια την απαγκίστρωση από
πνευματικές αγκυλώσεις, ιδεοληψίες και δογματισμούς που κυριαρχούν
καταθλιπτικά στην
> εγχώρια πολιτική συζήτηση και την ανάπτυξη ενός χώρου συνάντησης και
διαλόγου ανάμεσα σε ετερόκλητες εκ πρώτης όψεως πολιτικές και κοινωνικές
δυνάμεις,
> που τις συνδέει η ευρύτητα πνεύματος αντί της καταστροφικής εμμονής σε
στερεότυπα, η γνώση αντί της προκλητικής άγνοιας και η αναγκαία βούληση για
την
> προώθηση πολιτικών τομών αντί του καιροσκοπικού συμβιβασμού υπό τον μανδύα
της συναίνεσης και του διαλόγου.
>
> Κάποια πρώτα και θαρραλέα βήματα έδειξαν να δρομολογούνται, σε συμβολικό
έστω επίπεδο, στην προεκλογική περίοδο.
>
> Όσοι δεν έχουν υποκύψει ακόμη στην κυριαρχία της μικροκομματικής μιζέριας
και των μικροσυμφερόντων, είναι βέβαιο ότι παρακολουθούν με έκδηλο
ενδιαφέρον
> τη μελλοντική τύχη τους.
>
> Αυτή η μετάβαση από το κοινωνικό κράτος στη κοινωνία της πρόνοιας θα
επιτρέψει, για να χρησιμοποιήσουμε τα λόγια του γάλλου φιλελεύθερου διανοητή
Guy Sorman,
> τη συμφιλίωση της ανάπτυξης με την αλληλεγγύη, δημιουργώντας κοινωνίες
ευημερίας που διασφαλίζουν (και) την οικονομική αξιοπρέπεια των μελών τους.
>
> Αυτό (πρέπει να) είναι το ζητούμενο της εποχής μας.
>
>
> _____________________
>
> orasi mailing list
> διαβάστε για αυτή την λίστα και τα θέματα που συζητά στο
> //www.freelists.org/webpage/orasi
>
> Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το δουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας
στείλτε email στην διεύθυνση
> orasi@xxxxxxxxxxxxx
>
> Για να διαγραφείτε από αυτή την λίστα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να
στείλετε email στην διεύθυνση
> orasi-request@xxxxxxxxxxxxx
> και στο θέμα γράψτε unsubscribe.
>
> Το αρχείο της λίστας βρίσκεται στο
> //www.freelists.org/archives/orasi
>
> ______________
>
>
>
>
>
>
> --
> No virus found in this incoming message.
> Checked by AVG.
> Version: 7.5.519 / Virus Database: 269.21.8/1338 - Release Date: 21/3/2008
5:52 μμ
>
>
_____________________
orasi mailing list
διαβάστε για αυτή την λίστα και τα θέματα που συζητά στο
//www.freelists.org/webpage/orasi
Για να στείλετε ένα μήνυμα και να το δουν όλοι οι συνδρομητές της λίστας
στείλτε email στην διεύθυνση
orasi@xxxxxxxxxxxxx
Για να διαγραφείτε από αυτή την λίστα μπορείτε οποιαδήποτε στιγμή να στείλετε
email στην διεύθυνση
orasi-request@xxxxxxxxxxxxx
και στο θέμα γράψτε unsubscribe.
Το αρχείο της λίστας βρίσκεται στο
//www.freelists.org/archives/orasi
______________
Other related posts:
